22. desember 2004

Ærir - orðskýring.

Við val á nafni á heimasíðu eða skrafsíðu sem er kannski betri lýsing á bloggi, kemur ýmislegt til álita. Nýlega rakst ég á nafnorðið ærir og var nokkurn tíma að átta mig á því. Fann ágæta skýringu í Lexicon Poeticum. Finnst hún svolítið flottari en árar eins og við þekkjum orðmyndina í dag. Ærir hafa verið notaðir í skáldskap hér áður fyrr og til gamans er því eftirfarandi skýring höfð með. Þannig hugnast mér vel að kenningum sem tengjast ásum, skipum og baráttumönnum. En svo má líka segja að þegar farið er að skrifa á ljórann, sem allir geta séð inn um þá sé fjandinn laus.

órr, m, (-ar [der dog ikke findes] ; ærir, senere også árar, især i bet. djævle),

1) en, der (på en andens vegne) skal udföre noget, sendebud, tjener, Þul IV j 3 ; óku ærir Rþ 39, sendi óru Hhund I 21, Oddrgr 25, spilla órum Herv VII 13 ; Yggs ærir, aserne, Þdís 1, 1, konungs ærir Sigv 12, 23. 13, 22, Ósu órr Yt 34 ; órr goðs, guds tjæner, troens forkynder, Ód 9 (her dat. ór) ; árar fjanda Gdβ 30, árar (alene) Mv III 17.

2) bruges hyppig i kenninger for krigere, mænd, og bet. da udförere af noget (kamp) el. de, der (ved brug af våben) udförer en gærning el. overhovedet benytter noget (f. eks. skibe) : efter kamp, oddbragðs órr Hfr 3, 22, örbragðs órr Rst 18, oddgefnar órr (ved rettelse) Gunnl Lv 4 (f. hds. arfi kunde man gætte på eflir el. œsir, så at oddgefnar eflir el. œsir blev subj. til stefni ; auðveitir bliver da subj. til gefr), sverðregns órr Húsdr 12, órr hjörva þeys Ód 26, árar þrimu benstara minnis EGils 1, 23, árar fleinþeys sm 3, 17, jfr órr ara steikar (skr.aurr) GSúrs 15 ; efter sværd, órr undlinns Þorm 1, 6, órr hers skins Pl 9, órr brands Leið 44, órr eggmóts ljóss Líkn 9 ; efter hjælm, órr hjalms GDropl 4, órr (rettelse for as) gollhjalma Hl 27 b ; efter skjold, órr geirbrúar Vell 16, órr hildar borðs GDropl 3 ; efter bue, órr alms Sigv 12, 10 ; efter rigdom og guld, órr auðs Bjhít 2, 9, ÞjóðA 1, 16, órr golls ÞKolb 3, 4, órr ósa kyndils Þorm 2, 1, órr orms landa ESk 6, 23, órr fleyvangs fúra Brandr, órr hauka klifs elds Hfr 3, 21, órr sauðnis látrs EGils 1, 1 ; efter skib, órr flausta EBrún, órr unnviggs Eskál Lv 3, órr strenghreins Þorm 1, 12, órr hlýra hrafns sm 1, 8, órr hríðar skæs Eviðs 1, órr unnblakks Pl 13, órr unnfress Pl 54, órr skorðu mars Gyð 6, jfr órr þoptu Kolb 2, 3, órr stýris Pl 25 ; for engle : ærir öðlings heiðar bæs Leið 23. Jfr fleygi-, geymi-, gæti-, hjaldr-, hjalm-, morð-.

Engin ummæli: